Ekonomi yönetimi, teşvik sisteminde köklü bir değişikliğe gidiyor. Yeni sistemde bölgesel kalkınma ön plana çıkarken, kalkınma ajansları bu süreçte ana aktör olacak. Bazı teşvik unsurlarında düzenlemeye gidilirken, bazıları ise tamamen kaldırılacak.
Teşvik sisteminde yapılan bu değişikliğin temeli, bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmak ve yerel kalkınmayı desteklemek. Ancak geçmişte bu hedefe tam anlamıyla ulaşılamamış olması nedeniyle ekonomi yönetimi, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda yenilik yapmaya hazırlanıyor. Yeni dönemde, Türkiye’de 26 kalkınma ajansı, teşvik sisteminin omurgasını oluşturacak.
Bu doğrultuda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, kalkınma ajanslarından bölgelerindeki yatırım ihtiyaçlarına dair analizler istemeye başladı. Ajanslar, görev yaptıkları bölgelerde desteklenmesi gereken yatırım alanlarını ve ihtiyaç duyulan sektörleri belirleyerek Bakanlığa iletmeye başladı. Toplanan bu verilerle, bölgesel bazda yeni teşvik politikaları şekillendirilecek.
Teşvik sistemindeki yeni yaklaşım, "Türkiye Yüzyılı Yatırım Hamlesi" adı altında yürütülecek. Bu kapsamda, yüksek teknoloji ürünlerini üreten girişimcilere 2030 yılına kadar 30 milyar dolarlık kaynak sağlanmasını öngören HIT-30 programı devreye alındı. Programda; elektrikli araçlar, batarya, çip, güneş ve rüzgar enerjisi gibi stratejik alanlara odaklanılıyor. Bu alanlardaki yatırımlar için belirli alt sınırlar belirlenerek teşvik çağrıları yapıldı.
Yeni teşvik modeli, halen yürürlükte olan Proje Bazlı Teşvik Sistemi ile uyumlu şekilde, yüksek teknolojili ve katma değerli üretime destek sağlamak amacıyla kurgulandı.
Mevcut sistemde, Türkiye 6 teşvik bölgesine ayrılmış durumda. Ancak, yapılan düzenlemelerle bu sayı 7 ya da 8'e çıkarılacak. Yeni sistemin 8 bölge üzerinden uygulanması daha olası görülüyor. Teşvik bölgeleri, illerin sosyoekonomik gelişmişlik endeksindeki yerlerine göre yeniden düzenlenecek.
Teşviklerde değişiklik yapılması planlanan unsurlar arasında; vergi, prim ve faiz indirimleri gibi destekler yer alıyor. Bazı teşviklerin oranları ve süreleri azaltılırken, bazıları ise bölge ve sektör bazlı olarak artırılacak. Yerli üretim yapan yatırımcılar, hibe desteğinden yararlanma hakkına sahip olacak.
Yeni sistemde, halen uygulanmakta olan Genel Teşvik Sistemi kaldırılacak. Mevcut teşvik sistemi; Genel Teşvikler, Öncelikli Yatırım Konuları, Stratejik Yatırımlar ve Bölgesel Teşvikler olmak üzere dört ana kategoriye ayrılmış durumda. Genel Teşvik Sistemi, teşvik edilmeyecek yatırım konuları dışında kalan tüm yatırımlara destek sağlıyordu. Ancak yeni dönemde bu uygulamanın sonlandırılması planlanıyor.
Yatırımlara sağlanan destekler; KDV istisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği, Faiz veya Kâr Payı Desteği, Yatırım Yeri Tahsisi ve KDV İadesi olmak üzere toplam 9 farklı unsuru içeriyor. Yeni dönemde, bu destek unsurlarında bölgesel farklılıklara göre düzenlemeler yapılacak.
Kalkınma Ajansları, Türkiye'de 2001 yılında hazırlanan AB Katılım Ortaklığı Belgesi ile gündeme girmiş ve 2006'dan itibaren faaliyete başlamıştı. Şu anda 26 kalkınma ajansı, DÜZEY-1 ve DÜZEY-2 olarak iki kategoride yer alıyor ve yeni teşvik sisteminde bölgesel kalkınmanın merkezinde olacaklar.
Teşvik sisteminde yapılan bu değişikliğin temeli, bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmak ve yerel kalkınmayı desteklemek. Ancak geçmişte bu hedefe tam anlamıyla ulaşılamamış olması nedeniyle ekonomi yönetimi, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda yenilik yapmaya hazırlanıyor. Yeni dönemde, Türkiye’de 26 kalkınma ajansı, teşvik sisteminin omurgasını oluşturacak.
Bu doğrultuda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, kalkınma ajanslarından bölgelerindeki yatırım ihtiyaçlarına dair analizler istemeye başladı. Ajanslar, görev yaptıkları bölgelerde desteklenmesi gereken yatırım alanlarını ve ihtiyaç duyulan sektörleri belirleyerek Bakanlığa iletmeye başladı. Toplanan bu verilerle, bölgesel bazda yeni teşvik politikaları şekillendirilecek.
Teşvik sistemindeki yeni yaklaşım, "Türkiye Yüzyılı Yatırım Hamlesi" adı altında yürütülecek. Bu kapsamda, yüksek teknoloji ürünlerini üreten girişimcilere 2030 yılına kadar 30 milyar dolarlık kaynak sağlanmasını öngören HIT-30 programı devreye alındı. Programda; elektrikli araçlar, batarya, çip, güneş ve rüzgar enerjisi gibi stratejik alanlara odaklanılıyor. Bu alanlardaki yatırımlar için belirli alt sınırlar belirlenerek teşvik çağrıları yapıldı.
Yeni teşvik modeli, halen yürürlükte olan Proje Bazlı Teşvik Sistemi ile uyumlu şekilde, yüksek teknolojili ve katma değerli üretime destek sağlamak amacıyla kurgulandı.
Mevcut sistemde, Türkiye 6 teşvik bölgesine ayrılmış durumda. Ancak, yapılan düzenlemelerle bu sayı 7 ya da 8'e çıkarılacak. Yeni sistemin 8 bölge üzerinden uygulanması daha olası görülüyor. Teşvik bölgeleri, illerin sosyoekonomik gelişmişlik endeksindeki yerlerine göre yeniden düzenlenecek.
Teşviklerde değişiklik yapılması planlanan unsurlar arasında; vergi, prim ve faiz indirimleri gibi destekler yer alıyor. Bazı teşviklerin oranları ve süreleri azaltılırken, bazıları ise bölge ve sektör bazlı olarak artırılacak. Yerli üretim yapan yatırımcılar, hibe desteğinden yararlanma hakkına sahip olacak.
Yeni sistemde, halen uygulanmakta olan Genel Teşvik Sistemi kaldırılacak. Mevcut teşvik sistemi; Genel Teşvikler, Öncelikli Yatırım Konuları, Stratejik Yatırımlar ve Bölgesel Teşvikler olmak üzere dört ana kategoriye ayrılmış durumda. Genel Teşvik Sistemi, teşvik edilmeyecek yatırım konuları dışında kalan tüm yatırımlara destek sağlıyordu. Ancak yeni dönemde bu uygulamanın sonlandırılması planlanıyor.
Yatırımlara sağlanan destekler; KDV istisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği, Faiz veya Kâr Payı Desteği, Yatırım Yeri Tahsisi ve KDV İadesi olmak üzere toplam 9 farklı unsuru içeriyor. Yeni dönemde, bu destek unsurlarında bölgesel farklılıklara göre düzenlemeler yapılacak.
Kalkınma Ajansları, Türkiye'de 2001 yılında hazırlanan AB Katılım Ortaklığı Belgesi ile gündeme girmiş ve 2006'dan itibaren faaliyete başlamıştı. Şu anda 26 kalkınma ajansı, DÜZEY-1 ve DÜZEY-2 olarak iki kategoride yer alıyor ve yeni teşvik sisteminde bölgesel kalkınmanın merkezinde olacaklar.
0 Yorum