**EFSANE SLOGANI, İSMAİL AKBABA ANLATTI
**‘ÖNCE İNSAN ŞENİZ DOĞAN’LA “ÖNCE KADIN” OLDU!
Yıl 1988, aylardan Aralık. 4 ay sonra ülke genelinde 1989 Yerel Seçimleri yapılacak.
.jpg)
O dönem iktidarda Anavatan Partisi (ANAP) var ve Başbakan rahmetli Turgut Özal. Ana Muhalefet Partisi ise Erdal İnönü Liderliğinde SHP. SHP Genel Sekreteri Deniz Baykal ve daha sonra Baykal’ın sağ kolu olacak Adnan Keskin Denizli Milletvekili. Ve SHP Denizli Merkez İlçe Başkanı İsmail Akbaba’ydı. Ve İnşaat Mühendisi ve Başkan Hasan Gönüllü döneminin Denizli Belediyesi Fen İşleri Müdürü Ali Marım SHP’nin Denizli Belediye Başkan Adayı ilan edildi.
O andan itibaren Denizli’de bir önemli “yerel seçim seferberliği” başlatıldı. SHP (CHP) Denizli’de herkes “bu seçimi kazanmaya” kilitlenmişti. İşte SHP’nin ülke genelinde büyük bir “yerel seçimler zaferi” kazandığı 1989 seçimleri öncesi Denizli yine önemli bir siyasi misyonun öncülüğünü yaptı. Ali Marım’lı SHP Denizli’nin Efsane Seçim Sloganı “Önce İnsan” işte bu dönemde ortaya çıktı.
Bu unutulmayan seçim başarısı öyküsünün başrol oyuncusu ise Efsane Başkan “Ali Marım” kadar, bu Efsane Slogan “Önce İnsan” olmuştu. Denizli’de üretilen “Önce İnsan” sloganı SHP Genel Merkezi tarafından da çok beğenildi ve bu sloganın yerel seçimlerde Türkiye genelinde kullanılmasına karar verildi.
.jpg)
İSMAİL AKBABA ‘ÖNCE
İNSAN’I ANLATIYOR;
Evet, 10 yıl boyunca Denizli Belediyesi’nin resmi ve kurumsal belgisi olarak kullanılan “Önce İnsan” sloganının öyküsünü birinci ağızdan biri, yani dönemin tanığı SHP Merkez İlçe Başkanı İsmail Akbaba’dan dinleyelim istedik. Ünlü avukat ve politik aktör İsmail Akbaba burada hem geçtiğimiz günlerde bu köşede yaptığımız bir yanlışı düzeltiyor hem de ‘Önce İnsan’ın öyküsünü en doğru ve yalın haliyle anlatıyordu. “Mustafa merhaba. 25 Şubat tarihli köşe yazındaki bir küçük yanlışı düzeltmek ve ‘Önce İnsan’ sloganıyla ilgili eksik bilgiyi tamamlamak istiyorum.
İŞTE O EFSANE SLOGANIN ÖYKÜSÜ...
1989 yılında SHP genel sekreteri Deniz Baykal’dı. Önce insan sloganına gelince; o dönem ben SHP Denizli Merkez İlçe Başkanıydım. Benim başkanlığımda ‘Abdullah Şavklı, Osman Besli, Cengiz Yücebaş (rahmetli), Halil Kuzu (rahmetli), Mustafa Ali Çetin, (hatırlayamadığım bir kaç kişi daha olabilir) bir Seçim Yürütme ve Koordinasyon Kurulu oluşturduk ve bunu şema haline getirerek Genel Merkeze gönderdik.
Bu şemanın en üstünde seçimlerde kullanacağımız slogan vardı. ‘Önce İnsan.’ Bu örgütlenme şeması ve slogan dönemin SHP Genel Merkezi tarafından çok beğenildi. Denizli referans gösterilerek Denizli’nin çalışması ve sloganı ‘Önce İnsan’ tüm örgütlere gönderildi. Bu Koordinasyon Kurulu seçim sloganı araştırması yaparken (ben de Kemal Gürcan’ın-Reste Kemal- farklı ve güzel düşüncelerini bildiğim için) Kemal’e ‘slogan çalışması yapar mısın?’ diye sordum. Sağolsun Kemal bir sürü slogan yazdığı bir kağıdı bana verdi. En üstte ‘Önce İnsan’ sloganı vardı. Koordinasyon Kurulu’nda tartıştık ve sloganı seçimlerde kullanmaya karar verdik.
.jpg)
‘EFSANE BAŞKAN’IN ‘EFSANE SLOGAN’I
SHP’NİN (CHP) TÜRKİYE SLOGANI OLDU…
Bu arada birkaç gün sonra SHP Genel Merkezi’nden bir telefon aldık. Genel Merkez bize ‘bu sloganı tüm Türkiye’de kullanacağız’ diye bildirdi. Seçim için İzmir kökenli Anahtar Reklamcılık şirketinin hazırladığı 150.000 adet broşürde (50.000x3) bu sloganları kullandık. Kısacası “ÖNCE İNSAN” sloganını üreten Kemal Gürcan kardeşimdir. (Rahmetli Gazeteci Hüsnü Okumuş abimiz de dışarıdan çok büyük katkı vermişti) Kısacası Önce İnsan sloganı SHP’ye önce Denizli’yi sonra da Türkiye çapında binlerce belediye ve yerel yönetimi kazandırdı. Bu slogan, kolektivizmin, dayanışmanın ve 12 Eylül Darbesi’nden sonra toparlanan yeni bir toplumcu ruhun sloganı oldu. Ve bir döneme damgasını vurdu. Selamlar iyi akşamlar. (İsmail Akbaba)”
.jpg)
ONLARI DA UNUTMA VE UNUTTURMA!
İsmail Akbaba’nın “Önce İnsan’ın Öyküsünü” anlatırken sıraladığı bazı isimler bugün artık aramızda değil. Yani yaşamıyorlar. “Cengiz Yücebaş, Halil Kuzu ve Hüsnü Okumuş” (ve hatta geçtiğimiz hafta aramızdan ayrılan Ali Mete de dahil) bu unutamadığımız isimlerin hepsini yıldızlara uğurladık. Bu isimlerin içinde birer meslek büyüğümüz olan (ağabeylerimiz ve eniştemiz) Gazeteciler Hüsnü Okumuş ve Sedat Acar da “hayata erken veda eden” isimler oldu. Politikacılar o zamanlar gazetecilere bugünden çok daha fazla kulak verir ve söyledikleri, yazıp çizdikleri şeyleri önemle takip ederlerdi.
‘ÖNCE İNSAN’A ŞENİZ DOĞAN İLE
“ÖNCE KADIN” DA EKLENDİ
Kadınların her zaman yanında olan ve bu konuda “pozitif ayrımcılık” yapan Merkezefendi Belediye Başkanı Şeniz Doğan, Kadın Çocuk Yaşam Merkezleri’nde eğitim gören kursiyerler ile buluştu. Programda adeta binlerle kucaklaşan Şeniz Doğan kadın kursiyerlerin sevgi gösterileri ile karşılaştı.
.jpg)
Kendisine gösterilen sevgiyi karşılıksız bırakmayan Başkan Doğan, “İlçemize kazandırdığımız Kadın Çocuk Yaşam Merkezlerimizde eğitim gören 1000’den fazla kursiyerimizle bir araya geldik. Sağlıklı kadın, sağlıklı Merkezefendi diyerek çıktığımız bu yolda kadın hemşerilerimizin yanında olmaya, birlikte ilerlemeye devam edeceğiz” dedi.
.jpg)
Özetle Denizli’nin 300 binin üzerinde nüfusu ile onlarca şehirden büyük ilçesinin Kadın Başkanı Şeniz Doğan CHP’nin ünlü sloganı “Önce İnsan” belgisini “Önce Yaşam, Önce Kadın” sloganı ile geliştirerek Merkezefendi’yi bir “kadın ve çocuk kenti” haline getirdi. Hani “Bozkırın Tezenesi” diye tanınan ünlü sanatçı Neşet Ertaş’ın kendisi kadar ünlü ve önemli bir sözü vardır ya; “Kadın insandır, erkek insanoğlu” diye. İşte Denizli’nin Şeniz Başkanı Neşet Ertaş’ın bu sözünü adeta bayrak edindi ve Türkiye’nin “kadın kentlerinden” birini yarattı.
.jpg)
“Betona, çimentoya değil insana yatırım” sözünü her fırsatta tekrarlayan Doğan bakalım yeni dönemde insana, çocuğa, yaşlı ve engelliye yine en önemlisi de “kadına” dair ne tür yeni projelere imza atacak, merakla bekliyoruz…
VE YİNE “ÖNCE İNSAN” VAR,
UMUDUN BAŞLADIĞI YERDE
Geçtiğimiz gün Niyazi Ağabey (CHP’nin ağır toplarından Niyazi Oğuzlar) hatırlattı bir politik sohbette. Yaşar Kemal’in bir dizesini; “O iyi insanlar, o güzel atlara binip çekip gittiler. Demirin tuncuna, insanın p…ne kaldık.” Biz de Nazım Hikmet bir şiiri ile devam edelim istedik: “Ah ne yazık! Ne yazık ki ona/ dörtnal giden atların köpüklü boynuna/ bir daha yatmayacak/ beyaz orduların ardında kılıç oynatmayacak!/ Nal sesleri sönüyor perde perde/ atlılar kayboluyor güneşin battığı yerde!/ Atlılar atlılar, kızıl atlılar/ atları rüzgâr kanatlılar!..”
**‘ÖNCE İNSAN ŞENİZ DOĞAN’LA “ÖNCE KADIN” OLDU!
Yıl 1988, aylardan Aralık. 4 ay sonra ülke genelinde 1989 Yerel Seçimleri yapılacak.
O dönem iktidarda Anavatan Partisi (ANAP) var ve Başbakan rahmetli Turgut Özal. Ana Muhalefet Partisi ise Erdal İnönü Liderliğinde SHP. SHP Genel Sekreteri Deniz Baykal ve daha sonra Baykal’ın sağ kolu olacak Adnan Keskin Denizli Milletvekili. Ve SHP Denizli Merkez İlçe Başkanı İsmail Akbaba’ydı. Ve İnşaat Mühendisi ve Başkan Hasan Gönüllü döneminin Denizli Belediyesi Fen İşleri Müdürü Ali Marım SHP’nin Denizli Belediye Başkan Adayı ilan edildi.
O andan itibaren Denizli’de bir önemli “yerel seçim seferberliği” başlatıldı. SHP (CHP) Denizli’de herkes “bu seçimi kazanmaya” kilitlenmişti. İşte SHP’nin ülke genelinde büyük bir “yerel seçimler zaferi” kazandığı 1989 seçimleri öncesi Denizli yine önemli bir siyasi misyonun öncülüğünü yaptı. Ali Marım’lı SHP Denizli’nin Efsane Seçim Sloganı “Önce İnsan” işte bu dönemde ortaya çıktı.
Bu unutulmayan seçim başarısı öyküsünün başrol oyuncusu ise Efsane Başkan “Ali Marım” kadar, bu Efsane Slogan “Önce İnsan” olmuştu. Denizli’de üretilen “Önce İnsan” sloganı SHP Genel Merkezi tarafından da çok beğenildi ve bu sloganın yerel seçimlerde Türkiye genelinde kullanılmasına karar verildi.
İSMAİL AKBABA ‘ÖNCE
İNSAN’I ANLATIYOR;
Evet, 10 yıl boyunca Denizli Belediyesi’nin resmi ve kurumsal belgisi olarak kullanılan “Önce İnsan” sloganının öyküsünü birinci ağızdan biri, yani dönemin tanığı SHP Merkez İlçe Başkanı İsmail Akbaba’dan dinleyelim istedik. Ünlü avukat ve politik aktör İsmail Akbaba burada hem geçtiğimiz günlerde bu köşede yaptığımız bir yanlışı düzeltiyor hem de ‘Önce İnsan’ın öyküsünü en doğru ve yalın haliyle anlatıyordu. “Mustafa merhaba. 25 Şubat tarihli köşe yazındaki bir küçük yanlışı düzeltmek ve ‘Önce İnsan’ sloganıyla ilgili eksik bilgiyi tamamlamak istiyorum.
İŞTE O EFSANE SLOGANIN ÖYKÜSÜ...
1989 yılında SHP genel sekreteri Deniz Baykal’dı. Önce insan sloganına gelince; o dönem ben SHP Denizli Merkez İlçe Başkanıydım. Benim başkanlığımda ‘Abdullah Şavklı, Osman Besli, Cengiz Yücebaş (rahmetli), Halil Kuzu (rahmetli), Mustafa Ali Çetin, (hatırlayamadığım bir kaç kişi daha olabilir) bir Seçim Yürütme ve Koordinasyon Kurulu oluşturduk ve bunu şema haline getirerek Genel Merkeze gönderdik.
Bu şemanın en üstünde seçimlerde kullanacağımız slogan vardı. ‘Önce İnsan.’ Bu örgütlenme şeması ve slogan dönemin SHP Genel Merkezi tarafından çok beğenildi. Denizli referans gösterilerek Denizli’nin çalışması ve sloganı ‘Önce İnsan’ tüm örgütlere gönderildi. Bu Koordinasyon Kurulu seçim sloganı araştırması yaparken (ben de Kemal Gürcan’ın-Reste Kemal- farklı ve güzel düşüncelerini bildiğim için) Kemal’e ‘slogan çalışması yapar mısın?’ diye sordum. Sağolsun Kemal bir sürü slogan yazdığı bir kağıdı bana verdi. En üstte ‘Önce İnsan’ sloganı vardı. Koordinasyon Kurulu’nda tartıştık ve sloganı seçimlerde kullanmaya karar verdik.
‘EFSANE BAŞKAN’IN ‘EFSANE SLOGAN’I
SHP’NİN (CHP) TÜRKİYE SLOGANI OLDU…
Bu arada birkaç gün sonra SHP Genel Merkezi’nden bir telefon aldık. Genel Merkez bize ‘bu sloganı tüm Türkiye’de kullanacağız’ diye bildirdi. Seçim için İzmir kökenli Anahtar Reklamcılık şirketinin hazırladığı 150.000 adet broşürde (50.000x3) bu sloganları kullandık. Kısacası “ÖNCE İNSAN” sloganını üreten Kemal Gürcan kardeşimdir. (Rahmetli Gazeteci Hüsnü Okumuş abimiz de dışarıdan çok büyük katkı vermişti) Kısacası Önce İnsan sloganı SHP’ye önce Denizli’yi sonra da Türkiye çapında binlerce belediye ve yerel yönetimi kazandırdı. Bu slogan, kolektivizmin, dayanışmanın ve 12 Eylül Darbesi’nden sonra toparlanan yeni bir toplumcu ruhun sloganı oldu. Ve bir döneme damgasını vurdu. Selamlar iyi akşamlar. (İsmail Akbaba)”
ONLARI DA UNUTMA VE UNUTTURMA!
İsmail Akbaba’nın “Önce İnsan’ın Öyküsünü” anlatırken sıraladığı bazı isimler bugün artık aramızda değil. Yani yaşamıyorlar. “Cengiz Yücebaş, Halil Kuzu ve Hüsnü Okumuş” (ve hatta geçtiğimiz hafta aramızdan ayrılan Ali Mete de dahil) bu unutamadığımız isimlerin hepsini yıldızlara uğurladık. Bu isimlerin içinde birer meslek büyüğümüz olan (ağabeylerimiz ve eniştemiz) Gazeteciler Hüsnü Okumuş ve Sedat Acar da “hayata erken veda eden” isimler oldu. Politikacılar o zamanlar gazetecilere bugünden çok daha fazla kulak verir ve söyledikleri, yazıp çizdikleri şeyleri önemle takip ederlerdi.
‘ÖNCE İNSAN’A ŞENİZ DOĞAN İLE
“ÖNCE KADIN” DA EKLENDİ
Kadınların her zaman yanında olan ve bu konuda “pozitif ayrımcılık” yapan Merkezefendi Belediye Başkanı Şeniz Doğan, Kadın Çocuk Yaşam Merkezleri’nde eğitim gören kursiyerler ile buluştu. Programda adeta binlerle kucaklaşan Şeniz Doğan kadın kursiyerlerin sevgi gösterileri ile karşılaştı.
Kendisine gösterilen sevgiyi karşılıksız bırakmayan Başkan Doğan, “İlçemize kazandırdığımız Kadın Çocuk Yaşam Merkezlerimizde eğitim gören 1000’den fazla kursiyerimizle bir araya geldik. Sağlıklı kadın, sağlıklı Merkezefendi diyerek çıktığımız bu yolda kadın hemşerilerimizin yanında olmaya, birlikte ilerlemeye devam edeceğiz” dedi.
Özetle Denizli’nin 300 binin üzerinde nüfusu ile onlarca şehirden büyük ilçesinin Kadın Başkanı Şeniz Doğan CHP’nin ünlü sloganı “Önce İnsan” belgisini “Önce Yaşam, Önce Kadın” sloganı ile geliştirerek Merkezefendi’yi bir “kadın ve çocuk kenti” haline getirdi. Hani “Bozkırın Tezenesi” diye tanınan ünlü sanatçı Neşet Ertaş’ın kendisi kadar ünlü ve önemli bir sözü vardır ya; “Kadın insandır, erkek insanoğlu” diye. İşte Denizli’nin Şeniz Başkanı Neşet Ertaş’ın bu sözünü adeta bayrak edindi ve Türkiye’nin “kadın kentlerinden” birini yarattı.
“Betona, çimentoya değil insana yatırım” sözünü her fırsatta tekrarlayan Doğan bakalım yeni dönemde insana, çocuğa, yaşlı ve engelliye yine en önemlisi de “kadına” dair ne tür yeni projelere imza atacak, merakla bekliyoruz…
VE YİNE “ÖNCE İNSAN” VAR,
UMUDUN BAŞLADIĞI YERDE
Geçtiğimiz gün Niyazi Ağabey (CHP’nin ağır toplarından Niyazi Oğuzlar) hatırlattı bir politik sohbette. Yaşar Kemal’in bir dizesini; “O iyi insanlar, o güzel atlara binip çekip gittiler. Demirin tuncuna, insanın p…ne kaldık.” Biz de Nazım Hikmet bir şiiri ile devam edelim istedik: “Ah ne yazık! Ne yazık ki ona/ dörtnal giden atların köpüklü boynuna/ bir daha yatmayacak/ beyaz orduların ardında kılıç oynatmayacak!/ Nal sesleri sönüyor perde perde/ atlılar kayboluyor güneşin battığı yerde!/ Atlılar atlılar, kızıl atlılar/ atları rüzgâr kanatlılar!..”
