Mustafa KAYA

Mustafa KAYA

588 Yazı

(EKOPOLİTİK) GAZZE’DE FİLİSTİN’İN SİMGESİ, DENİZLİ’DE SON SEÇİMİN SEMBOLÜ!

**FİLİSTİN’DEN DENİZLİ’YE, POLİTİK BİR KARPUZ ÖYKÜSÜ;



“Siyah, beyaz, kırmızı ve yeşil” renkleri ile Filistin Direnişi’nin 40-50 yıllık siyasi simgelerinden biri olan “karpuz” sembolü; 31 Mart 2024 yerel seçiminde CHP’li Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Bülent Nuri Çavuşoğlu’nun da en önemli “politik teması” oldu. Nasıl mı? Şöyle; Bülent Nuri Çavuşoğlu çocukluğunda ve ilk gençlik yıllarında kamyon kasasında karpuz sattığı kente belediye başkanı adayı oldu, ardından seçimi kazandı. Ve bu siyasi tema; “sıradan, sahici ve halkın içinden gelen” isimlerin de aday olup önemli görevlere seçilebilecekleri gerçeğini herkese gösterdi. Böylece; Denizli Büyükşehir Başkanlık Seçimi’nin politik simgesi de, (seçimin galibi de) “karpuz ve karpuz satıcısı Başkan” Çavuşoğlu oldu.



KARPUZ FİLİSTİN VE FİLİSTİNLİ’NİN NASIL SEMBOLÜ OLDU?
"Filistin bayrağı sallamanın suç sayıldığı Filistin’de/ İsrail askerlerine karşı karpuz dilimleri yükseltilir/ Filistin’in kırmızı, siyah, beyaz, yeşili için/ Kabuğunun renkleri ile seviyorum seni, sonsuza kadar." (Aracelis Girmay "Karpuza Övgü" Şiiri)



Bu dörtlük Amerikalı şair Aracelis Girmay tarafından "Karpuza Övgü" adlı şiirin "Filistin davası" için karpuzun taşıdığı sembolik anlama ithafen yazılmış. Kırmızı, siyah, beyaz ve yeşil, yalnızca karpuzun değil Filistin bayrağının da renkleri. İsrail'in Gazze katliamına karşı Filistin'e destek için yapılan yürüyüşlerde ve atılan sosyal medya mesajlarında da bu sembole sık sık rastlanıyor.



ÖZGÜRLÜK SİMGESİ KARPUZUN ÖYKÜSÜ
Ancak Filistin için anlamı büyük olan bu karpuz simgesinin bir de hikayesi var. 1967'deki Arap-İsrail Savaşı (Altı Gün Savaşı) Gazze ve Batı Şeria'nın İsrail kontrolüne geçmesiyle sonuçlandı. İşgal altında Filistin bayrağı ve bayraktaki renklerin taşınması yasaklanmıştı. Filistin bayrağı taşımanın suç haline gelmesiyle birlikte Filistinliler bir protesto biçimi olarak karpuz dilimlerini kullanmaya başladı.



1993'te Oslo Barış Anlaşmaları'nın imzalanması sonrası, bayrak Filistin Yönetimi'nin simgesi olarak tanındı ve Gazze ile işgal altındaki Batı Şeria'da kullanılmaya başlandı. Gençlerin kırmızı, siyah ve yeşil renkleri içeren karpuz dilimleri taşıdıkları için bir zamanlar gözaltına alındığı Gazze Şeridi'nde, şimdilerde yine ve yeniden “karpuz simgesi” Filistin Direnişi’nin sembolü haline geldi. İşte bu dönemden bu yana sanatçılar Filistin'le dayanışmak için karpuz dilimini bir şekilde yaptıkları işlere ve eserlere de yansıttı. Bunlardan en meşhurlarından birisi, Khaled Hourani'nin 2007'de "Filistin'in Öznel Atlası" kitabına çizdiği karpuz dilimi oldu. "Karpuzun hikayesi" adlı bu çalışma tüm dünyada ün kazandı ve 2021 Mayıs'ındaki İsrail-Hamas çatışmasında özellikle sık kullanıldı.



ÖZGÜRLÜK=“BİR DİLİM KARPUZ!”
Karpuzun Filistin sembolü olarak kullanılması yaklaşık 40 bin sivilin katledildiği Gazze İşgali ile birlikte bu yıl da popülerlik kazandı. Polis ve Askere Filistin bayrağını kamusal alanlardan kaldırması için verilen talimat İsrail ve dünyanın birçok ülkesindeki'deki muhalif yürüyüşlerde yine “karpuz dilimli ve temalı” döviz ve pankartları yine öne çıkardı. İsrail yasalarında Filistin bayrağını yasaklayan bir hüküm olmasa da, polis ve asker "kamu düzenine tehdit oluşturduğu" gerekçesiyle gördükleri yerlerde bu bayrağı kaldırabiliyor. Netanyahu Hükümeti’ne karşı muhalif İsrailli eylemciler de karpuz dilimi ve "Özgürlük" yazısını birlikte kullanıyorlar. Kısacası “Karpuz dilimi görseli; siyah, beyaz, kırmızıve yeşil renkleriyle” Filistin’i sembolize ediyor.



Yakın zamanda karpuz dilimleri ve bu sembolün kullanıldığı görseller Gazze'de süren son işgal ve katliama yönelik protestolarda da yeniden yaygın şekilde görülmete başlandı. TikTok'ta Müslüman İngiliz komedyen Shumirun Nesssa, karpuzlu filtreler yarattı ve takipçilerinden bu filtreyi kullanarak videolar çekmelerini istedi. Karşılığında sağlanacak gelirin Gazze'ye yardım eden vakıflara verileceğini söyledi. Bazı sosyal medya kullanıcıları ise platformlarda videolarının ve hesaplarının engellenmesinin önüne geçmek için Filistin bayrağı yerine karpuz simgesi kullanmaya başladı. İşte karpuz Filistin'de yıllar içerisinde böyle bir siyasi simge haline geldi. Karpuz bugün de bölgenin sevilen bir meyvesi olmanın yanı sıra Filistinlilerin mücadelelerini yansıttıkları güçlü bir politik simge.



KARPUZ UKRAYNA HALKI İÇİN DE ÖNEMLİ BİR SEMBOL!
Öte yandan Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Rusya’nın ilhak ettiği dört bölgeden biri olan Herson’da da birkaç yıl önce “karpuzlu” sevinç gösterileri yaşanmıştı. Ukraynalı vatandaşlar Rus birliklerinin kentten ayrılmasının ardından şehir merkezine akın etmiş ve ellerinde bölgenin simgesi olan karpuzlarla Ukraynalı askerleri karşılamışlardı. Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy de Herson ziyaretinde sosyal medyada “meme” haline gelen bir meyveden bahsediyordu: Karpuz. Peki Herson’un geri alınmasının karpuzla nasıl bir ilgisi vardı?  Rus birlikleri tarafından ele geçirilen Herson, Moskova’nın elinde tuttuğu tek bölge başkentiydi.



Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Luhansk, Donetsk ve Zaporijya’nın yanı sıra Herson’un da ilhak edildiğini tüm dünyaya duyurmuştu. Ve Herson bütün Rus Devletler Topluluğu ülkelerinin meyve-sebze başkenti bir şehirdi. Ve ürettiği karpuzlarla ülü bu kentte savai sırasında bazı “dilimlenmiş karpuz heykelleri” de zarar görmüştü. Herson’da yaşayan halk, Rus askerlerinin çekilmesinin ardından aylardır göremedikleri arkadaşlarıyla ve sevdikleriyle bir araya geldi, Ukrayna askerlerini gözyaşlarıyla karşıladı. Ve Ukrayna halkının sevincine karpuzlar da eşlik etti. 



CANNES’TA FRANSIZ OYUNCU YAKASINA “KARPUZ MOTİFLİ” BROŞ TAKTI!
Son olarak Fransa'da düzenlenen ve halen devam eden 77. Cannes Film Festivaline katılan Cezayir asıllı Fransız oyuncu Leila Bekhti'nin Filistinlilere destek amacıyla karpuz motifli broş takması sosyal medyada büyük beğeni aldı. Festivalde bu hafta gösterimi yapılan "Furiosa" isimli filmin gösterimi öncesi 60 metrelik kırmızı halıda yürüyen Bekhti, giydiği siyah kıyafetinin yakasına Filistin ile dayanışmanın sembolü olan karpuz motifli kalp şeklinde bir broş taktı. Bekhti, kırmızı halıda yürüdüğü o anları Instagram hesabından paylaşırken Filistinlilere destek amacıyla bu broşu takması on binlerce kişi tarafından beğeni ile karşılandı



ABD’DEKİ ÜNLÜ FESTİVAL’DE KARPUZ HEYKELİ KALDIRILDI
Burning Man… Her yıl ağustos - eylül aylarında ABD'de Nevada'nın Black Rock Çölü'nde geçici olarak kurulan Black Rock City'deki bir festival. Burning Man adlı sanat ve eğlence festivaline her yıl binlerce kişi katılır. 'Dünyanın en çılgın festivali' olarak bilinen Burning Man'in sanat enstalasyonları listesindeki dev karpuz heykeli, İsrail destekçilerinin baskısıyla geri çekildi.



Dokuz gün süren festivalde, çölün ortasına kurulan geçici şehirde çadırlar kuruluyor, insanlar doyasıya eğleniyor. 
'Dünyanın en çılgın festivali' olarak bilinen etkinlikte eğlenceli konserlerin yanı sıra sanat enstalasyonlarına da yer veriliyor. Bu yılki Burning Man festivalinde, Filistin yanlısı devasa bir heykel, sergilenecek sanat enstalasyonları arasındaydı. Ancak Burning Man'in resmi web sitesinde fotoğrafına yer verilen 'Nehirden Denize' (Filistin Direnişi’nin Sosyalist  Liderlerinden George Habaş’ın sözü) başlıklı, 2.5 metreye 14 metrelik fiberglas karpuz heykelinin kaldırılmasını talep eden bir imza kampanyasına binden fazla kişi katıldı. Festival organizatörleri, Filistin'deki direnişin sembolü olan karpuzun festivalde karışıklığa neden olacağı gerekçesiyle heykeli sanat enstalasyonları listesinden çıkardı. ırılması Heykelin kaldırılması sosyal medya ve yayın organlarında “skandal” olarak büyük tepki gördü.



FİLİSTİN’DEN DENİZLİ’YE,
KARPUZ’UN POLİTİK ÖYKÜSÜ
Evet, “Siyah, beyaz, kırmızı ve yeşil” renkleri ile Filistin Direnişi’nin 40-50 yıllık siyasi simgelerinden biri olan “karpuz” sembolü; 31 Mart 2024 yerel seçiminde CHP’li Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Bülent Nuri Çavuşoğlu’nun da en önemli “politik teması” oldu. Nasıl mı? Şöyle; Bülent Nuri Çavuşoğlu çocukluğunda ve ilk gençlik yıllarında kamyon kasasında karpuz sattığı kente belediye başkanı adayı oldu, ardından seçimi kazandı. Ve bu siyasi tema; “sıradan, sahici ve halkın içinden gelen” isimlerin de aday olup önemli görevlere seçilebilecekleri gerçeğini herkese gösterdi. Böylece; Denizli Büyükşehir Başkanlık Seçimi’nin politik simgesi de, (seçimin galibi de) “karpuz ve karpuz satıcısı Başkan Çavuşoğlu” olmuştu.



GAZZE’DE FİLİSTİN’İN SİMGESİ,
DENİZLİ’DE SON SEÇİMİN SEMBOLÜ!
Bir çok ilçesi kavun-karpuz üreticiliği ile ünlü Denizli’de kışları okula giden çocuklar ve gençler yaz aylarında da genellikle kendi bahçe ve tarlalarında yetiştirilen karpuzların satılmasında anne-babalarına yardım eder. İşte bu çocuklardan biri olan Başkan Bülent Nuri Çavuşoğlu ile ilgili “karpuz temalı” haberler seçim sonrası da devam etti. Denizli’nin büyük pazarleri ve haftalık kurulan pazarlarını sık sık ziyaret eden, vatandaşlar ve pazarcı esnafının sorun ve dertlerini dinleyen Başkan Çavuşoğlu pazarcı tezgahları arasında karpuzculara rastlayınca eski günlerine yolculuk yapmayı da ihmal etmiyor. 



Çocukluğunda kamyon kasasında karpuz sattığı kente belediye başkanı seçilen Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Bülent Nuri Çavuşoğlu pazara gelen vatandaşlar ve pazarcı esnafı ile tek tek selamlaşıp, sohbet ederken pazarcı günlerinden kalma bir alışkanlıkla kocaman karpuzları alıp “kamyondan karpuz indiren mahir bir insanın hareketi” ile satıcılara atarak çocukluk ve gençlik yıllarını da yadediyor. .



HAYDİ DENİZLİ, KARPUZLA FİLİSTİN’E DESTEK EYLEMİNE!
Çocukluğunda Serinhisar’dan ailesinin tarlasında yetiştirdiği karpuzları kamyon kasasında Denizli kent merkezinde satan Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Bülent Nuri Çavuşoğlu’na ilk tebrik ziyaretlerden biri de yine Hal Başkanı ve Türkiye Halciler Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi Halil Öztürk ile birlikte Denizli Toptancı Hal esnafından oldu. Başkan Çavuşoğlu’nu ellerinde karpuzlarla ziyaret eden Denizli Toptancı Hali Başkanı Öztürk ve yönetim kurulu sosyal medya hesapları üzerinden paylaşım yaparak, "Karpuzcu Başkana, Karpuzcu başkandan ziyaret” başlığı attılar. CHP; PM Üyesi Bülent Nuri Çavuşoğlu’nu Denizli Büyükşehir Belediye Başkan Adayı olarak gösterince hakkında yapılan ilk haber, “Kamyon kasasında karpuz sattığı kente başkan adayı oldu!” manşetleri ile yayınlanmıştı.



Özetle; Başkan Çavuşoğlu’na bu ziyaretlerini; "Karpuzcu Başkana, Karpuzcu başkandan ziyaret” olarak duyuran Denizli Yaş Meyve Toptancıları ve Hal Başkanı, Türkiye Halciler Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi Halil Öztürk, “Türkiye Halciler Fedarasyonu yönetim kurulu üyeleri olarak geçmişte birlikte karpuz sattığımız Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Bülent Nuri Çavuşoğluna hayırlı olsun ziyaretinde bulunduk. Samimi sohbetlerinden dolayı Sayın Başkan Çavuşoğlu'na çok teşekkür ederiz" dedi. Şimdi Denizli ve Türkiye kamuoyu; Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Bülent Nuri Çavuşoğlu ile Hal Başkanı Halil Öztürk’ten Özgürlük mücadelesi veren ve bu uğurda hayatlarını kaybeden Filistin Halkı için “karpuz” ortak paydası dolayısıyla “karpuzlu” bir destek hareketi ve eylemi bekliyor. Örnek mi? Çınar Meydanı’nda “Karpuzla Filistin’e Destek Eylemi!” (Hem vatandaşa 3-5 ton karpuz dağıtılır, hem de Filistin’deki katliama dur, denir.  Olur mu, olur!? Karpuzcu Başkanlara yakışır mı, yakışır!?


 
fixed-whatsapp-icon