İzmir Yunanistan tarafından 15 Mayıs 1919 tarihinde işgalinin hemen ardından 16 Mayıs 1919 tarihinde bu işgale ilk tepki Denizli’den geldi. Denizli Müftüsü Ahmet Hulusi Efendi, Bayramyeri Meydanı'nda toplanan halka silahlı mücadele çağrısında bulundu. Ve “Hiç silahınız yoksa yerden taş alın işgalciye atın” şeklinde tarihi bir konuşma yaptı.
Tarihi belgeler ve kaynaklar da bu olayı böyle yazdı, böyle tarihledi. Denizli’nin “kurtuluş günü” yoktur. Ancak Milli Mücadele Günü vardır. 2007 yılına kadar tam 88 yıl ve 88 defa Denizli’nin Milli Mücadele Günü hep 16 Mayıs tarihinde anıldı ve kutlandı. Ancak 2007 yılında alınan bir belediye meclis kararı ile bu tarih bir gün önceye yani 15 Mayıs’a çekildi.
MUHALEFETTEN 16 MAYIS’A BÜYÜK DESTEK
İşte o tarihten bu yana Denizlili Mimar-Yazar ve yerel tarihçi Hüsamettin Ataman bu “tarih hatasını” değiştirmek için uğraşır. Yazar, çizer ve mücadele eder. Ataman şu sıralar yine Denizli Milli Mücadele Günü için harekete geçti. Sosyal Medya Paylaşımları ile itirazlarını ve tarihi kanıtlarını elinden geldiğince duyurmak için büyük çaba içine girdi. Ve Ataman muhalefetin politik simaları ile muhalefet vekilleri tarafından attıkları 16 Mayıs Milli Mücadele Günü mesajları ile desteklendi. Kutlama İlanına 16 Mayıs tarihini ilk yazan isim CHP eski İl Başkanı Mahir Akbaba oldu. Daha sonra İyi Parti Denizli Milletvekili Yasin Öztürk de kutlama ilanında “16 Mayıs 1919” tarihini kullandı. CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca da; “Milli Mücadelenin Denizlimizde başlangıcının yıldönümü olan 16 Mayıs Günümüz kutlu olsun!” mesajı gönderdi.
ATAMAN; TARİH HATASI DEĞİL, TARİHİ YANLIŞ
Yerel Tarihçi ve Mimarlar Odası Denizli Şubesi eski Başkanlarından Ataman 16 Mayıs tarihli internet paylaşımlarında şunları yazdı; “16 Mayıs 1919 Denizli Milli Mücadele Günü kutlu olsun. 16 Mayıs 1919 Cuma günü iki önemli olay oldu; 1. Gazi Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'dan Samsun'a hareket etti. 2. Denizli Müftüsü Ahmet Hulusi Efendi, Bayramyeri Meydanı'nda toplanan halka silahlı mücadele çağrısı yaptı.
Bundan 102 yıl önce bugün, Ulusal Kurtuluş Mücadelesi'nin başlangıç adımını atan Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü ve Denizli Bayramyeri meydanında toplanan halka, düşmana karşı silahlı mücadele çağrısı yapan Müftü Ahmet Hulusi Efendi'yi Saygı ve Rahmetle anıyoruz. 2007 yılında AK Partili Belediye Başkanı Nihat Zeybekci ile Başkan Yardımcısı (meclis üyesi) Osman Zolan ikilisi işbirliğinde hareket eden Denizli Belediye Meclisi Üyeleri, o güne kadar tarihi belgeler ışığında 16 Mayıs 1919 olarak bilinen ‘Denizli Milli Mücadele Günü'nü değiştirip 15 Mayıs yaptılar.
2008 ve 2009 yıllarında da Denizli'nin birçok tarihi mahallesinin adını sildiler veya değiştirdiler. Siyasetçilerin yazdığı tarih Düzmece Tarih olur ve bir hükmü yoktur. Düzmece Tarih yazanlar Denizli Kent Belleği'ne büyük darbe vurdular. (Hüsamettin Ataman 16 Mayıs 2021)”
Ataman bu mesajın ardından ikinci bir sosyal medya paylaşımı daha yaptı. Ve bu paylaşımında; “Gün gelecek, 2008 yılında Denizli Belediye Meclisi kararıyla iptal edilen tarihi mahalle isimleri ile değiştirilen mahalle, meydan, cadde isimleri iade edilecek. Yok edilmeye çalışılan kent belleği yeniden canlanacak” diyordu.
Doğru söze ne denir? Denizli’de 2004 yılının Nisan ayından bu yana çok sayıda “Belediye Meclisi kararıyla iptal edilen tarihi mahalle isimleri ile değiştirilen mahalle, meydan, cadde isimleri” mevcut. Örneğin Şeyh Bedrettin Caddesi bu isim değişikliklerinin belki de ilkidir. Ardından “Kayhan Mahallesi’nin ismi; Kayıhan, Feslikan Mahallesi’nin ismi; Fesleğen, İlbadı Mahallesi’nin ismi; İlbade olarak değiştirildi. Bu arada bazı mahalleler tamamen iptal edildi, birleştirildi ve adı tarihe karıştı. Örnek mi? Gündoğdu ve Günbattı Mahalleleri. Mesela 12 Eylül Darbesi ile adı değiştirilip Serinhisar olan eski Kızılhisar kasabası Denizli’deki yer ismi değişikliklerinin en çok bilinenlerindendir. Ve bu isim değişikliği ile “Kızılhisar bardağı gibi dizilmek” deyimi de tarih olmuştur. Dokumacılığı ile ünlü tarihi Kızılcabölük Kasabası da Büyükşehir’le birlikte Mahalleye dönüşünce tanınan-bilinen ve meşhur olan kasabalar arasındaki yerini kaybetmiştir.
Nedir bu bizim cadde, sokak, mahalle, meydan, ve yerleşim yerleri isimleri ile tarihleri değiştirme merakımız ve takıntımız? Şimdi kalkıp “denizi yok” diye Denizli’nin adını “Denizsiz” diye değiştirsek. Ve “oldu-bitti” desek olur mu sizce?
